W sercu Dolnego Śląska, w niewielkiej wsi Henryków Lubański, rośnie wyjątkowy świadek historii – cis Henryk. To najstarsze drzewo w Polsce, które przetrwało setki lat burzliwych dziejów, stając się symbolem trwałości i siły natury. Jego wiek, szacowany na ponad 1250 lat, czyni go nie tylko najstarszym drzewem w kraju, ale również jednym z najstarszych w Europie. Wizyta przy tym majestatycznym pomniku przyrody to nie tylko okazja do obcowania z naturą, ale także podróż w czasie, do chwil, gdy Polska dopiero kształtowała swoją tożsamość.

Historia i znaczenie

Cis Henryk, znany również jako cis Henrykowski, to drzewo z gatunku cis pospolity (*Taxus baccata*), które od 1945 roku uznawane jest za najstarsze drzewo w Polsce. Jego wiek został oszacowany w 1987 roku przez dendrologa Włodzimierza Senetę na 1250 lat. Drzewo przetrwało wiele historycznych wydarzeń, w tym zniszczenia wojenne i naturalne kataklizmy. W 1813 roku zostało uszkodzone przez żołnierzy, a w 1945 roku przez pocisk artyleryjski. W 1989 roku huragan uszkodził jedną z jego odnóg, co zmniejszyło jego obwód z 5 metrów do 1,5 metra.

Legendy związane z cisem Henrykiem

Cis Henryk, starożytny cis z Henrykowa Lubańskiego, to nie tylko cud natury ze względu na swój imponujący wiek, ale także obiekt różnych legend i opowieści przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Te historie dodają warstwę tajemniczości do tego już fascynującego drzewa, czyniąc je atrakcyjnym celem zarówno dla miłośników przyrody, jak i osób zainteresowanych folklorem.

Legenda o Henryku z Jawora

Jedna z najbardziej znanych legend związanych z cisa Henrykiem dotyczy Henryka z Jawora, historycznej postaci, która rządziła regionem Lubań. Według opowieści, drzewo zostało posadzone na pamiątkę panowania Henryka, symbolizując siłę i wytrwałość. Ta historia, choć niepotwierdzona historycznie, stała się częścią dziedzictwa kulturowego tego obszaru, dodając drzewu uroku.

Drzewo wytrwałości

Inna opowieść często opowiadana o cisie Henryku dotyczy jego przetrwania przez liczne przeciwności. Na przestrzeni wieków drzewo przetrwało klęski żywiołowe, wojny i ingerencje ludzkie. W 1813 roku zostało uszkodzone przez żołnierzy, a w 1945 roku trafił w nie pocisk artyleryjski. Pomimo tych wyzwań, drzewo nadal kwitnie, ucieleśniając wytrwałość i trwałą siłę natury. Ta narracja o przetrwaniu zainspirowała wielu odwiedzających, którzy postrzegają drzewo jako symbol nadziei i wytrwałości.

Położenie i dostępność

Cis Henryk rośnie przy ścianie szczytowej budynku gospodarczego na posesji nr 293 w Henrykowie Lubańskim. Wieś ta znajduje się około 3 km od głównego skrzyżowania szosy 296 z drogą biegnącą przez wieś. Dojazd do tego miejsca jest dobrze oznakowany, co ułatwia dotarcie do tego wiekowego drzewa. Warto zwrócić uwagę na malownicze okolice, które stanowią doskonałe tło dla tego naturalnego pomnika.

Informacje dla odwiedzających

– **Dojazd:** Henryków Lubański znajduje się w województwie dolnośląskim, około 20 km na południowy zachód od Lubania. Najlepiej dojechać tam samochodem, kierując się drogą wojewódzką nr 296. – **Godziny zwiedzania:** Cis Henryk jest dostępny do zwiedzania przez cały rok. Nie ma ograniczeń czasowych, jednak zaleca się wizytę w ciągu dnia. – **Bilety:** Wstęp do obszaru, gdzie znajduje się cis, jest bezpłatny.

Zabiegi ochronne i przyszłość

W latach 90. XX wieku cis Henryk przeszedł kurację zabezpieczającą, mającą na celu przedłużenie jego życia. W 2016 roku podjęto kolejne działania, aby poprawić jego stan zdrowia. Zabezpieczono korzenie przed gryzoniami, zbudowano specjalne rusztowanie oraz zainstalowano zraszacze i zamgławiacze, co ma pomóc drzewu przetrwać letnie upały. Dzięki tym zabiegom, w 2020 roku drzewo wypuściło nowe pędy i igły, co daje nadzieję na jego dalsze trwanie.

Podsumowanie

Cis Henryk w Henrykowie Lubańskim to nie tylko najstarsze drzewo w Polsce, ale także symbol przetrwania i trwałości natury. Jego imponujący wiek i bogata historia przyciągają turystów z całego kraju i zagranicy. Wizyta przy tym majestatycznym drzewie to nie tylko okazja do obcowania z przyrodą, ale także refleksja nad przemijaniem i siłą natury. Dzięki staraniom lokalnych władz i społeczności, cis Henryk ma szansę przetrwać kolejne stulecia, pozostając żywym pomnikiem historii.